"รับมือสังคมผู้สูงวัย ใส่ใจ ใช่เลย” 😉ผู้ช่วยศาสตราจารย์ณัฏฐพัชร สโรบล

นิยาม และมุมมองต่อผู้สูงอายุ 👴

🔎ปัจจุบันสังคมมีมุมมองใหม่ๆ 

ต่อการนิยามความเป็นผู้สูงอายุ

ที่ไม่ใช่แค่เรื่องของอายุเท่านั้น

ผู้คนเริ่มให้ความ"สนใจ"

กับพฤติกรรม ทัศนคติ

และบุคลิกภาพเป็นเรื่อง

"สำคัญ"การมีมุมมองต่อเรื่องต่างๆ

อย่างเข้าอกเข้าใจ

ทันต่อสถานการณ์การเปลี่ยนแปลง

และทันสมัยถูกมองว่าเป็นคนรุ่นใหม่

โดยปราศจากขีดจำกัดเรื่องอายุ

🌎สังคมประสาน🌎

เริ่มมีการกล่าวถึง คำว่า 

👱 “คนรุ่นใหม่” กับ “คนรุ่นใหญ่” 👨 มากขึ้น

สิ่งสำคัญ คือ

จะทำอย่างไรให้สังคมนั้น

สามารถอยู่ร่วมกันได้แบบสังคมประสาน

ทั้งคนรุ่นใหม่และคนรุ่นใหญ่

ด้วยเหตุนี้การให้คำนิยาม

"คำว่า"👴สังคมผู้สูงอายุ

จึงต้องให้"ความสำคัญ"กับ

การเป็น"สังคมประสานมากขึ้น" คือ

การที่คนทุกวัยสามารถอยู่ร่วมกัน

👨‍👨‍👦‍👦ได้อย่างมีความสุข

ในปี 2564 ประเทศไทยเป็น

สังคมผู้สูงอายุเต็มขั้นแล้ว 

และเหลือเวลา ⏰

อีกเพียงแค่ 10 ปี

จะก้าวสู่การเป็นสังคมผู้สูงอายุ

ระดับ"สุดยอด"👍

เรื่องที่จำเป็นคือ "การทำความเข้าใจ"

ความเป็น "ผู้สูงอายุ"

ในแบบที่ท่าน "ปรารถนา"

ไม่ใช่แบบที่เรา "อยากให้ท่านเป็น"

การให้ความสำคัญกับศักยภาพของผู้สูงอายุ

           1.มิติทางกายของผู้สูงอายุ

เมื่อผู้สูงอายุมีสภาพร่างกายที่

เสื่อมถอยลงนำมาซึ่งความรู้สึก

อยากออกจากสภาพสังคม

ซึ่งทางทฤษฎีเรียกว่า 

"การแยกตนเอง" 👥

ไม่ว่าด้วยเหตุผลเรื่อง

"ความเจ็บป่วย" 👨‍⚕️

หรือ"ความยากจน" 💸

อาจส่งผลต่อความต้องการแยกตนเอง 

ดังนั้น

จะทำอย่างไรจะ"ลดอุปสรรค"

กีดขวาง🚧ดังกล่าว เช่น

การถูกตีตราทำให้ผู้สูงอายุ

เข้าไม่ถึงการจ้างงาน หรือ

การถูก"ลดทอน"ศักยภาพว่า

สู้คนหนุ่ม👦สาว👧"ไม่ได้"

สิ่งเหล่านี้อาจส่งผลต่อคุณภาพ

ชีวิตของผู้สูงอายุในระยะยาว

สิ่งที่"สำคัญ"ที่สุด

ของครอบครัว👪คือ

...การไม่ดึงเอาศักยภาพผู้สูงอายุไป...

เพียงเพราะ😟

| "ความกังวล" หรือ "ความเป็นห่วง"

ทำให้ "ผู้สูงอายุ" 

ไม่ได้ทำหลายสิ่งที่ปรารถนา

ทั้งที่ยัง "มีศักยภาพ" ที่จะทำได้ |😅

การที่จะรู้ได้ว่า สภาพร่างกาย

นั้นมีศักยภาพที่ดี💪ในระดับใด

และจะ"ฟื้นฟู"เฝ้าระวังในเรื่องใด

จำเป็นต้องให้ความสำคัญ

กับการประเมินสภาพร่างกาย📋

บนพื้นฐานของหลักฐานเชิงประจักษ์ เช่น

🎌ประเทศ"ญี่ปุ่น"ให้ความสำคัญ

กับแบบประเมินความเสื่อมของร่างกาย

ที่ไม่ใช่การวัดจากแค่ความรู้สึกนึกคิดเท่านั้น

หลักฐานเชิงประจักษ์จึงเป็นสิ่งสำคัญ

และควรเป็นบริการขั้นพื้นฐาน

ที่ทุกคนควร"เข้าถึง"

        2.มิติทางจิตใจของผู้สูงอายุ 👴

ความทรงจำของผู้สูงอายุเป็นเรื่อง

ที่เกี่ยวข้องกับ"สภาพจิตใจ"💓 

เพราะความทรงจำที่เลือนหายไป

ช้าที่สุดนั้นมักเกี่ยวข้องกับ

"ความรู้สึก"

ของผู้สูงอายุ เช่น

"ความชอบ👌" "ความเกลียด✋"

"ความรัก💗" "ความโกรธ 💢"

ดังนั้น สิ่งเหล่านี้จะมีผลกระทบ

ต่อ"จิตใจ"ผู้สูงอายุมาก

หากความทรงจำนั้นไปสัมพันธ์

กับความรู้สึกที่ไม่ดี

อาจส่งผลต่อความทุกข์ทางใจ

ของผู้สูงอายุ 

จึงจำเป็นอย่างยิ่ง

👪ครอบครัวต้องให้ความสำคัญ

กับการสร้างความรู้สึกที่ดี

และการให้ความสำคัญ

กับการ📞"สื่อสาร"

และการแสดงออกของผู้สูงอายุ

เพราะสิ่งนี้จะส่งผลต่อมิติ

ทางอารมณ์ของผู้สูงอายุด้วย

อย่ามองแค่ "พฤติกรรมการแสดงออก" เท่านั้น

ให้มองไปที่ "สาเหตุ" 

หรือสิ่งที่อยู่ใน "จิตใจ" ของผู้สูงอายุด้วย

"อยากเห็นสังคมประสานกัน

สังคมที่ทุกวัยสามารถอยู่ร่วมกันได้

และทำกิจกรรมไปด้วยกันอย่างมีความสุข"

👉 สุดท้าย ฝากถึงแนวคิด💡

การดูแลแบบฮิวแมนนิจูด

"จากหนังสือ"📖 โดย

ฌีเนสเตอ และคณะ (2563) คือ

การดูแลโดยใช้ประสาทสัมผัส👪

และทำให้ผู้สูงอายุยังคงความเป็นมนุษย์

ภายใต้หลักการสำคัญเรื่อง

"การสบตา" "การพูด"

"การจัดท่าทาง" และ "การสัมผัส"

เพื่อให้เราสามารถอยู่ร่วมกัน

ในสังคมได้อย่างมีความสุขใน

Super Aged Society

ขอบคุณผู้เอื้อเฟื้อการเผยแพร่ คุณพัชร์ เคียงศิริ เพจใส่ใจกินอยู่เป็น อยู่อย่างใส่ใจ EP6 เรารู้จักผู้สูงอายุมากแค่ไหน

เรื่องราวโดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ณัฏฐพัชร สโรบล

เอื้อเฟื้อภาพโดย ศูนย์สันทนาการและฟื้นฟูผู้สูงอายุ เทศบาลเมืองบึงยี๋โถ

อ้างอิง

ณัฏฐพัชร สโรบล. (ม.ป.พ.) .5 ทักษะในการทำงานกับผู้สูงอายุในชุมชน.

กรุงเทพมหานคร:จรัลสนิทวงศ์การพิมพ์. 

อีฟส์ ณีเนสเตอ,โรเชตต์ มาเรสสก็อตติ และ ฮนดะ มิวะโกะ (2563). ฮิวแมนนิจูด แนวคิดและเทคนิคใหม่ในการดูแลคนในครอบครัว.  กรุงเทพฯ : บริษัท กู๊ดเฮอ พรินต์ติ้ง แอนด์ แพคเกจจิ้ง กรุ๊ป จำกัด.

Copyright 2021- Faculty of Social Administration Thammasat University

ผลงานและเทคนิคการทำงานบริการวิชาการสู่ความสำเร็จ!! STRONG Society [สร้างสังคม ผู้สูงอายุที่เข้มแข็ง]

เทศบาลเมืองบึงยี่โถ (จ.ปทุมธานี ประเทศไทย)
เทศบาลตำบลทับมา (จ.ระยอง ประเทศไทย)
คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (ประเทศไทย)
Yugawara Municipality (เทศบาลเมืองยูกาวาระ ประเทศญี่ปุ่น)
NOGEZAKA-GLOCAL(ประเทศญี่ปุ่น)
ได้รับรางวัลรางวัลชนะเลิศ (Grand Prize)
ด้านนวัตกรรมสุขภาพผู้สูงอายุระดับอาเซียนประจำปี 2564
(2021 Healthy Aging Prize for Asian Innovation)
สาขา ความคิดริเริ่มจากชุมชน จาก
Economic Research Institute for ASEAN and East Asia (ERIA)
and the Japan Center for International Exchange (JCIE)
and the Japanese government’s 
Asia Health and Wellbeing Initiative (AHWIN)

🔑🔑กุญแจสู่ความสำเร็จ🔑🔑

1) แนวทางบูรณาการในการบริการ

สำหรับผู้สูงอายุที่มีความต่อเนื่องในการดูแลผู้ที่มี

ความต้องการที่แตกต่างกันอย่างหลากหลาย

2) แนวทางชุมชนที่รับฟังข้อมูลจากชุมชน

เพื่อสร้างการมีส่วนร่วม

และการดำเนินงานในโปรแกรม

3) ความร่วมมือทั้งในระดับท้องถิ่นและระดับนานาชาติ

กับนักวิชาการ เทศบาลอื่นๆ และองค์กรพัฒนาเอกชน

4) การแบ่งปันนวัตกรรมผ่านเครือข่าย

รัฐบาลท้องถิ่นทำให้ STRONG

สามารถทำซ้ำและปรับให้เข้ากับ

ชุมชนอื่นโดยไม่ต้อง

พึ่งพานโยบายหรือเงินทุนระดับชาติ

 👇 ผลงานความสำเร็จนี้เป็นส่วนหนึ่ง👇

ของงานบริการ

วิชาการแก่สังคมของคณะ

สังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 

🎓 ศาสตราจารย์ระพีพรรณ คำหอม 🎓

คณบดีคณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ 

กล่าวถึงนโยบายหลักของคณะสังคม

สงเคราะห์ศาสตร์เรื่องการมีวิสัยทัศน์ใน

การเป็นผู้นำทางวิชาการและวิชาชีพด้วย

นวัตกรรมทางสังคม โดยเน้นการสร้าง

นวัตกรรมทางสังคมให้เกิดขึ้น โดยเฉพาะ

เรื่องงานบริการวิชาการและวิจัยด้วยน

วัตกรรมผู้สูงอายุระดับสุดยอดในปี 2564

แม้ว่าสังคมผู้สูงอายุระดับสุดยอดจะเกิดขึ้น

ในอีกหลายปีข้างหน้า ⏰

แต่ในฐานะผู้บริหารคณะเล็งเห็นว่า 

การดำเนินการ

ในบทบาทผู้นำทางวิชาการและวิจัย

มีความจำเป็น คือ เราต้องทำงานล่วงหน้า

ไปก่อน ทำให้การดำเนินงานของเราบรรลุ

ผลความสำเร็จ

💡ความสำเร็จในการทำงานร่วมกันคือ ทำให้เกิด

การพัฒนางานบริการสังคมแก่ผู้สูงอายุและที่สำคัญ

คือ การทำให้ผู้สูงอายุมีอายุยืนยาวขึ้น 

มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น และสามารถเข้าถึง

บริการสวัสดิการสังคมมากขึ้น 

  

👉ผลงานที่สะท้อนความสำเร็จเห็นได้ชัด

จากรูปแบบการจัดบริการแบบบูรณาการ 

การเกิดศูนย์พัฒนา

คุณภาพชีวิตผู้สูงอายุจำนวน 4 แห่ง

ในพื้นที่ การเกิดศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ

ช่วงกลางวัน (Day Care and Day Service) 

การเกิดมูลนิธิข้างเตียงเคียงกัน และ 

เกิดนวัตกรรมการจัดบริการ เช่น 

โปรแกรมการประเมินสุขภาพ มี application 

ในการจัดเก็บข้อมูล และ จัดบริการฟื้นฟูดูแล

ผู้สูงอายุที่บ้านภายใต้โปรแกรมที่ชื่อว่า 

✊“STRONG”✊  โปรแกรมดังกล่าวมีเทศบาล

เมืองบึงยี่โถเป็นหน่วยงานหลัก

ร่วมกับเครือข่าย มีคณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ 

ทำหน้าที่เป็นหน่วยให้คำปรึกษาทางวิชาการ 

ในปี 2564 นี้ โปรแกรม STRONG ได้รับรางวัล

Grand Prize ด้านนวัตกรรมสุขภาพผู้สูงอายุ

ในสาขาการริเริ่มสร้างสรรค์จากชุมชน 

ซึ่งทั้งหมดนี้สะท้อนให้เห็นถึง

ความมุ่งมั่นตั้งใจในการทำงานร่วมกัน

💼ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ณัฏฐพัชร  สโรบล💼

ในฐานะที่ทำงานบริการวิชาการแก่สังคมในพื้นที่    

มากว่า 7 ปี มองว่า หลักการทำงานที่สำคัญคือ

 การผสมผสานแนวคิด💡

การทำงานสังคมสงเคราะห์

ชุมชนกับงานบริการวิชาการแก่สังคม 

โดยมุ่งเน้นการทำให้คนในชุมชน

ได้ประโยชน์จากงาน

ที่เราทำ และที่สำคัญคือ 

การคิดเสมอว่า ทำอย่างไร

ให้งานบริการวิชาการแก่สังคมมีความยั่งยืน  

หากทำโครงการเป็นกิจกรรมระยะสั้น (event) 

พบว่า เป็นเรื่องยากมากที่ชุมชน

จะได้ประโยชน์อย่างต่อเนื่อง 

ดังนั้น เราจึงพยายามทำงาน

ให้เกิดความยั่งยืนที่สุด

ความท้าทาย👊ในการทำงานบริการวิชาการ

แก่สังคม ประการแรก คือ 

การค้นหาพื้นที่🔍(searching) 

ที่มีอุดมการณ์ร่วมกันกับเราในฐานะนักวิชาการ

และพื้นที่ที่พร้อมจะทำงาน

เดินเคียงข้างไปด้วยกัน ประการต่อมาคือ 

การประสานความต้องการ(matching) โดยเฉพาะ

ในฐานะนักวิชาการที่มีองค์ความรู้ 

ความเชี่ยวชาญแต่จะทำอย่างไร

ให้องค์ความรู้นั้นเกิดการประสานตรงกับ

ความต้องการของชุมชนหรือคนในพื้นที่ 

นอกจากนั้นการทำให้ประสานความร่วมมือ👏

ทั้งมหาวิทยาลัย องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและ

ชุมชนคือ ความท้าทายที่เกิดขึ้น และ

เมื่อทำงานไปด้วยกันเรื่อยๆ 

จะเห็นว่ามีองค์ความรู้หลายอย่าง

ที่ไม่เพียงพอ ในฐานะสถาบันการศึกษา 

จึงมีบทบาทในการแสวงหาเครือข่ายต่างๆ 

เข้ามาหนุนเสริมและพัฒนาคนทำงาน

ในท้องถิ่นให้มีวิธีคิด มีวิสัยทัศน์และ

มีองค์ความรู้ที่พร้อมในการทำงาน

👍เทคนิคสำคัญในการทำงาน คือ 

ไม่อยากให้มองพื้นที่เป็นเพียงแค่

พื้นที่ในการศึกษา หรือทำวิจัยเท่านั้น 

แต่ให้เน้นการทำงานอย่างเข้าถึง

และทำงานร่วมกันกับพื้นที่อย่างแท้จริง 

ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา 

เน้นการทำงานแบบครอบครัว

ครอบครัวของผู้สูงอายุก็คือครอบครัวของเราเช่นกัน

      

รองศาสตราจารย์ 

📖ดร. วรรณลักษณ์ เมียนเกิด📖

ได้สะท้อนการทำงานบริการวิชาการ

แก่สังคมว่าคณะสังคมสงเคราะห์

ศาสตร์ทำงานบริการวิชาการมา

กับพื้นที่เทศบาลเมืองบึงยี่โถ 

เป็นเวลามากกว่า 7 ปี  ⌛

สำหรับพื้นที่มีประเด็น

ผู้สูงอายุที่น่าสนใจจำนวนมาก 

แต่ถ้าพิจารณาจะพบว่า

 เทศบาลให้ความสำคัญกับระบบ

การดูแลแบบปฐมภูมิมีการพัฒนาระบบ 

การดูแลระยะกลาง และ 

มีระบบการดูแลระยะยาวสำหรับผู้สูงอายุ 

สำหรับอาจารย์ได้มีส่วนร่วม

ในการพัฒนาระบบการดู

แลระยะกลางว่าด้วยเรื่องการจัดบริการ

ศูนย์ดูแลกลางวันสำหรับผู้สูงอายุและ

การให้คำปรึกษาเกี่ยวกับการดูแลระยะยาว

โดยเน้นการใช้ระบบ

ผู้จัดการรายกรณี (case management)

เพื่อให้ระบบการดูแลนั้น

มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น☝

👔สิ่งสำคัญในการทำงาน 

นอกจากการเผยแพร่องค์ความรู้ 

การแนะนำและการให้คำปรึกษาหรือ

การเป็นพี่เลี้ยงให้กับหน่วยงานในการ

จัดบริการสำหรับผู้สูงอายุในชุมชน 

สิ่งสำคัญคือ ความร่วมมือ👏ของพื้นที่

ที่เล็งเห็นความสำคัญของ

การนำองค์ความรู้เป็นส่วนหนึ่ง

ในการปฏิบัติงาน นอกจากนั้น 

เทศบาลเมืองบึงยี่โถ

ยังมีทีมสหวิชาชีพที่เข้มแข็งมาก 

ไม่ว่าจะเป็นแพทย์ พยาบาล 

นักสังคมสงเคราะห์

 นักจิตวิทยาและนักกายภาพบำบัด 

ซึ่งมีส่วนร่วมในการดูแลผู้สูงอายุ

ในศูนย์ดูแลช่วงกลางวัน 

ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของโปรแกรม strong

ทำให้เห็นว่า แม้จะเป็นสิ่งใหม่ในประเทศไทย

ทุกคนมือกันและ 

ใช้ความรู้ในแต่ละวิชาชีพ

ทำให้งานที่เกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุ

มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ซึ่งนับเป็นตัวอย่างที่ดี

ในการบูรณาการงานด้านผู้สูงอายุ

ในนามของคณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ 🎓

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ก้าวที่จะเดินต่อไป

ในอนาคต ทางคณะฯ มีความพร้อมและ

ตั้งใจมากในการขยายองค์ความรู้ 

และถ่ายทอดบทเรียนต่างๆ 

ไปยังท้องถิ่นอื่นๆที่มีความสนใจ 

พร้อมทั้งนำความรู้ใหม่ ๆ นวัตกรรม 

เทคโนโลยีไปปรับใช้ และหวังว่า 

สังคมไทยจะเป็นสังคมผู้สูงอายุที่มีคุณภาพ

👴เป็นสังคมที่ผู้สูงอายุมีความสุข👵

✊STRONG ไปด้วยกัน……

Copyright 2021- Faculty of Social Administration Thammasat University